Stevan Aleksić, Autoportret, ...

Ovaj „Autoportret“ je u Narodni muzej Zrenjanin dospeo putem otkupa od ing. Joce Jagodića 1949. godine. Stevan Aleksić slika najveći broj autoportreta (oko 100) u istoriji srpske umetnosti. Često ih aranžira kao žanr-scene sa krčmom kao najčešćim mestom zbivanja. Na njima kao suprotnost njegovom veselom osmehu se javlja smrt koja svira na violini za šta su mu uzor bili autoportreti minhenskog slikara XIX veka Arnolda Beklina. U svojim autoportretima Aleksić je najbolje izrazio svoja intimna raspoloženja, osećajnost i iskrenost. Za razliku od „kafanskih“ autoportreta koji imaju sve odlike žanra, oni na kojima se vidi samo slikarev lik bez suvišnih detalja su izuzetne studije različitih raspoloženja, stanja duha. Negde sebe prikazuje sa šeširom pa mu je veći deo lica zaklonjen dubokom senkom ili sa naočarima koje ne dozvoljavaju da se nasluti izraz u očima ili pak sa širokim osmehom dok sa čašom u ruci nazdravlja nevidljivom sagovorniku kao na ovom autoportretu u zrenjaninskom Narodnom muzeju. Preovlađuje crvenkasto-mrki ton, ili čak smeđi, kao sepija, sa tek po nekim maslinastim dodatkom, kao da se kolorit postepeno gasi. Podatke dostavila: Olivera Skoko, viši kustos-istoričar umetnosti, rukovodilac Likovne zbirke Narodnog muzeja Zrenjanin Autor fotografija: Dušan Marinković, msr, viši kustos-fotograf

Zora Petrović, Autoportret, 1...

Autoportret iz zbirke Pavla Beljanskog razlikuje se od drugih autoportreta Zore Petrović verovatno zato jer je od početka bio namenjen kolekcionaru i otuda doza reprezentativnosti, očigledna ne samo u naglašavanju vitalizma slikarskog čina već i same vitalnosti umetnice u životnoj realnosti. Na uobičajenu ekspresivnost njenih autoportreta delimično ukazuje autoportret na slici U ateljeu, na kojoj su, osim Zore Petrović, naslikani Pavle Beljanski i Nedeljko Gvozdenović: dok su oni u slici povezani kako psihološki – međusobnim razgovorom, tako i kompoziciono – horizontalama kojima je formulisan prostor koji dele, prostor Zore Petrović formiran je vertikalama njene uspravljene i izmaknute figure, kao i vertikalama podignute palete, platna koje slika i golog tela modela. Ta različitost i posvećenost radu stajala je i u osnovi njene komunikacije sa svetom, bez obzira na bučnu srdačnost po kojoj je zapamćena. Kasnije su autoportreti Zore Petrović bili sve ličnije intonirani, posebno oni iz pedesetih godina na kojima je, nasuprot istovremeno nastajalim slikama, u samo nekoliko tonova boje bez sjaja, bio prikazan unutrašnji svet slikarke, često teškom sivom površinom, kao ogradom, zaštićen, ali i izolovan od okoline. Autor biografije i teksta o slici: Olivera Janković Spomen – Zbirka Pavla Beljanskog, Novi Sad

Uroš Predić, Autoportret, 19...

„Autoportret“ iz 1949. godine, nastao nekoliko godina pre slikareve smrti, upravo u beogradskom ateljeu. Na njemu je Predić prikazan u crnom odelu ispod kojeg je bela košulja sa kravatom. U pitanju je realistički portret. Podatke dostavila: Olivera Skoko, viši kustos-istoričar umetnosti, rukovodilac Likovne zbirke Narodnog muzeja Zrenjanin Autor fotografija: Dušan Marinković, msr, viši kustos-fotograf

Jelena Ćirković, Autoportret...

Autoportret umetnice deo je Legata Miodraga Markovića u okviru istorijsko-umetničke zbirke Narodnog muzeja u Požarevcu. Jelena Ćirković i Mihajlo Petrov su bili veliki prijatelji Miodraga Markovića, pa otuda i veliki broj njihovih dela poklonjenih Miodragu Markoviću. Slikarka je sebe predstavila kao 3/4 en face kratke smeđe kose začešljane unazad, oštrog pogleda usmerenog ka posmatraču. Pozadina je neutralna. Rađeno hitrim potezima, izvlačenjem dužih i kraćih linija. Dominantna je uloga boje. Iskazana je snaga ličnosti umetnice koja zrači otmenošću i strogošću. Marina Radosavljević kustos Narodni muzej u Požarevcu

Marij Pregelj, Autoportret, 19...

Mića Popović, Autoportret s ...

Živorad Nastasijević, Autopo...

Ulje na platnu „Autoportret“ nastalo je 1913. godine, kada je umetnik završio Umetničko-zanatsku školu u Beogradu i nastavio da istražuje van školskih pravila, zaintrigiran impresionističkim treperenjima epohe, kojima će se posebno posvetiti tokom školovanja na Akademiji likovnih umetnosti u Minhenu. Osim pejzaža na kojima je nastojao da fiksira treperenje svetlosti čistom bojom i njegovi portreti su se „borili“ između afirmisanog akademskog realizma i impresionizma. Tako da je, i na njegovom jedinom sačuvanom autoportretu, pored spontanog treperenja četkice, prisutna čvrsta forma i prigušena, gotovo monohromna paleta. Ana Bolović http://www.muzejgm.org/rs/

Božidar Prodanović, Autoport...

Miloš Bajić, Autoportret iz ...

Muzej istorije Jugoslavije čuva značajan broj umetničkih dela nastalih tokom Drugog svetskog rata koja potiču iz fonda nekadašnjeg Muzeja revolucije naroda i narodnosti Jugoslavije čiji je MIJ pravni naslednik. Umetnost rata i otpora svedoči o fašističkom paklu kroz koji su mnogi umetnici sa ovih prostora prošli. To su autentične zabeleške iz logora, zarobljeništva, ratnih pohoda, prikazi razrušenih gradova i portreti boraca malih formata, ali velikog značaja. Scene užasa zabeležene su lakim i brzim potezom, tankom, senzibilnom linijom, odajući utisak neverovatne svežine. Bez naknadnih doterivanja ova dela su svedočanstva o strahotama rata viđena okom umetnika nesumnjivog likovnog kvaliteta zbog čega su zauzimala posebno mesto u fondu Muzeja revolucije, kao i danas Muzeja istorije Jugoslavije. Često su to i poslednji njihovi radovi, jer mnogi nisu dočekali oslobođenje, kao Bora Baruh, Bogdan Šuput, Jurica Ribar i mnogi drugi, ili umiru neposredno po povratku u zemlju usled gladi, bolesti i iscrpljrnosti poput Dušana Vlajića, koji je baš u ratnom zarobljeništvu, u logoru Osnabrik, ostvario zenit svog stvaralaštva. Ratna umetnost nam govori i o potrebi umetnika i njegovog kreativnog bića da i u uslovima najtežeg stradanja stvara i razmišlja o kompozicijama koje će, u slobodi, kada bude uslova, nastati iz pripremljenih skica, nekad rečima obeležavajući boje, koje su želeli da prenesu na platno. Dela nastala u ratu rađena su najčešće u mediju crteža, pastela ili grafike kao najbržim načinima izražavnja, a u ratnim okolnostima često i jedinim mogućim. Ipak, ni skromne dimenzije, ni neugledni materijali tih slika ne umanjuju njihovu veličinu. Naprotiv, na oštro oko i čisto srce one često ostavljaju jači utisak od platna velikih dimenzija, rađenih u posleratnim godinama koja su takođe brojna u zbirci. Naš veliki slikar Miloš Bajić je još početkom septembra 1941. godine stupio u Valjevski partizanski odred, da bi oktobra 1942. godine bio uhapšen u Beogradu od strane specijalne policije i interniran u logor na Banjici odakle je septembra 1944. godine transpontovan u koncentracioni logor Mauthauzen. Tokom zarobljeništva beležio je scene iz života interniraca dokumentarnim i dramatičnim realizmom, tamne, skoro monohromne game, o čemu je kasnije govorio: „U koncentracionom logoru crtežom sam izazivao sudbinu. Crtao sam olovčicom veličine malog prsta i na papiru kakvog se dokopam. To sam radio tajno rizikujući život. Crteže sam potom zakopavao u zemlju...“ Ana Panić, viša kustoskinja Muzeja istorije Jugoslavije BIOGRAFIJA: Miloš Bajić (1915-1995), slikar i grafičar, rođen je u Resanovcima kod Grahova (BiH). Od 1922. godine živeo je u Beogradu gde je završio gimnaziju i Učiteljsku školu. Kao đak objavljivao je likovne priloge i karikature u listovima Skamija, Štipavac, Ošišani jež, Politika, Jutarnji list. Od 1935. uči kod Petra Dobrovića, a 1937. završio je prvu godinu umetničke škole u Beogradu u klasi Bete Vukanović. Početkom septembra 1941. odlazi u Narodnooslobodilačku borbu, ali je veći deo rata proveo zatočen u logorima Banjica i Mauthauzen. Nakon oslobođenja nastavio je studije na Akademiji likovne umetnosti u Beogradu. Studirao je u klasama Mila Milunovića, Ivana Tabakovića, Nedeljka Gvozdenovića i diplomirao 1949. godine. Posle specijalke kod Marka Čelebonovića postaje jedan od prvih asistenata na ALU gde je kao profesor slikarstva radio do penzionisanja 1979. U klasi profesora Bajića studirali su mnogi danas poznati i afirmisani slikari. Bio je član grupe Samostalni (1951-55) i Decembarske grupe (1955-60) koje su se sa svojim modernim izrazom obračunavale sa socrealizmom. Prvu samostalnu izložbu imao je u Galeriji ULUS-a u Beogradu 1952. godine. Bavio se mozaikom, freskom, keramikom i ilustracijom. Među prvima kod nas slika i eksperimentiše u mnogim vidovima apstraktnog izraza. Učestvovao je u osnivanju Umetničke kolonije u Bačkoj Topoli 1953. godine, gde je nastao njegov prvi mozaik velikog formata i obelisk posvećen osvajanju kosmosa. Ciklus Kosmička simfonija odlikuje dinamika oblika i bogata paleta čistih boja. U njegovom kasnijem radu ističu se mnogobrojni mozaici i freske (zidne kompozicije u javnom prostoru – na Letnjoj pozornici u Beogradu 1961. godine i hotelu „Patria“ u Subotici 1964. godine), a posebno spomen-kosturnica u Resanovcima (1971). Godine 1967. godine prvi put izlaže novi ciklus slika velikog formata Mathauzen, inspirisan autentičnim crtežima nastalim u logoru. U kasnijoj fazi istu tematiku transponuje kroz ekspresivne simbole, u kojima brojevi zatočenika i crno-bele pruge asociraju tragediju i stradanje. Godine 1975. objavio je monografiju Mathauzen 106621. Dobitnik je više nagrada, odlikovanja i društvenih priznanja među kojima su ULUS-ova nagrada za slikarstvo (1969) i nagrada 4.JUL (1977). Dela Miloša Bajića nalaze se danas u mnogim muzejima, a njegove retrospektivne izložbe postavljene su u Novom Sadu 1990. godine (Galerija likovne umetnosti poklon zbirka Rajka Mamuzića), u Beogradu 1993. godine (Umetnički paviljon Cvijeta Zuzorić) i 2000. godine u Narodnom muzeju, a u Parizu 2003. godine u Srpskom kulturnom centru.

Zora Petrović, Učenica, ulje...

U Kući legata u Beogradu čuva se zbirka Legat Milenka Šerbana, uglednog slikara, scenografa i kolekcionara, poklonjena od strane porodice Šerban 2006. godine. Vrednu zaostavštinu čine pored dela Milenka Šerbana i slike i skulpture njegovih savremenika i zbirka primenjene umetnosti. Poseban prilog razumevanju srpske moderne umetnosti i vremena u kome je Šerban stvarao pruža kolekcija njegovih savremenika : Zore Petrović, Petra Lubarde, Stojana Aralice, Ivana Radovića, Peđe Milosavljevića i drugih. Prijateljstvo Zore Petrović i Milenka Šerbana datira iz dana provedenih u Parizu, gde su se oboje školovali. U Legatu ovog umetnika se nalaze dve slike koje je umetnica poklonila svom prijatelju: Portret Milenka Šerbana i njen autoportret Učenica. Zorin umetnički opus sadrži autoportrete, ali kako skoro nikad nije datirala svoja dela ne možemo sa sigurnošću tvrditi da li je ovo delo nastalo tokom školovanja u Pančevu, Beogradu ili u Budimpešti, ali se jasno vidi da je slikarka veoma mlada. Brzim i snažnim potezom ističe linije i oblike koji izražavaju psihološke karakteristike, prigušen kolorit i jednostavnost prikazuju slikarku okrenutu sebi, povučenu, i naglašavaju njenu intelektualnu prirodu. Umetnica je isticala da kad nije imala modela slikala je svoj lik i to uglavnom predstavljajući sebe kao mladu pa zato vremenom njeni autoportreti nisu mnogo izmenjeni. Zora Petrović zauzima istaknuto mesto u srpskoj modernoj umetnosti 20. veka i jedna je od najznačajnijih predstavnika ekspresionizma kod nas. Danijela Bajić kustos Kuća legata

Milenko Šerban, Autoportret, ...

Umetnost i ličnost Milenka Šerbana (Čerević, 1907- Beograd, 1979) predstavlja nezaobilaznu temu u pregledu formiranja moderne srpske umetnosti. NJegov višestruk i raznovrstan stvaralačkui opus, prvenstveno slikarski, ali i scenografski, pedagoški, kustoski, ostavili su neizbrisiv trag na svim poljima na kojima je bio angažovan. U opusu Milenka Šerbana autoportreti zauzimaju važno mesto. Slikao ih je od početka umetničkog stvaralaštva dvadesetih i tridesetih godina, zatim pedesetih, a najveći broj nastaje krajem sedamdesetih godina HH veka. Autoportret iz 1955. godine, rađen je u tehnici pastela. Potez pastelnim štapićem je brz i slobodan. Umetnikov pogled je uhvaćen u trenutku samorefleksije gde topli tonovi inkarnata bivaju suprostavljeni šrafurama transparetne plave pozadine. Najviše su zastupljeni zeleni, oker i plavi tonovi. Gornji deo njegovog torza prikazan je u profilu, a glava je postavljena u poluprofilu. Slikar je prikazan u mirnom položaju, pogleda uperenog ka posmatraču. Delo je deo Legata Milenka Šerbana koji je umetnikova porodica poklonila 2006. godine Kući legata u Beogradu. Danijela Bajić kustos Kuća legata

Milan Konjović, Autoportret, ...

Milan Konjović je već 1914. kao gimnazijalac u Somboru izložio pedesetak svojih radova slikanih po prirodi, a 1919. godine se upisuje na Akademiju likovnih umetnosti u Pragu, u klasu profesora Vlaha Bukovca. Nakon dva semestra studije nastavlja samostalno. Avangardni češki slikar Jan Zrzavi ga upućuje na studiranje Leonarda, potom odlazi u Beč, da bi 1923, godine usledila studijska putovanja u Minhen, Berlin i Drezden. U Pariz stiže sa Emom Maštovskom, svojom kasnijom suprugom — koju je upoznao u Pragu 1924. godine i ostaje do 1932. godine, do svog konačnog povratka u Sombor.

Milan Konjović, Autoportret, ...

Milan Konjović je već 1914. kao gimnazijalac u Somboru izložio pedesetak svojih radova slikanih po prirodi, a 1919. godine se upisuje na Akademiju likovnih umetnosti u Pragu, u klasu profesora Vlaha Bukovca. Nakon dva semestra studije nastavlja samostalno. Avangardni češki slikar Jan Zrzavi ga upućuje na studiranje Leonarda, potom odlazi u Beč, da bi 1923, godine usledila studijska putovanja u Minhen, Berlin i Drezden. U Pariz stiže sa Emom Maštovskom, svojom kasnijom suprugom — koju je upoznao u Pragu 1924. godine i ostaje do 1932. godine, do svog konačnog povratka u Sombor.

Stevan Aleksić, AUTOPORTRET U...

Stevan Aleksić (Arad, 1876. ‒ Modoš, 1923) Stvarajući autentična dela simbolističke poetike Stevan Aleksić je među prvima u srpsko slikarstvo uveo ideje simbolizma. Uradio je čitavu seriju autoportreta tipa memento mori, prikazujući sebe u kafanskom miljeu. Jedan od prvih je Autoportret u kafani iz oko 1904. godine i moglo bi se pretpostaviti da je poslužio kao prototip za navedeni tip autoportreta. Umetnik je prikazao sebe u kafani, svom omiljenom ambijentu, kako sedi za kafanskim stolom, dok su pred njim, na zgužvanom čaršavu, sa naturalističkom detaljnošću prikazani boca vina, čaša, duvan i kutija šibica kao nerazdvojni inventar tog opskurnog ambijenta. Iz zatamnjene pozadine pomaljaju se radoznala lica, portreti Aleksićevih modoških poznanika, učenika ili saradnika. Nasmejani slikar sa čašom vina u ruci nazdravlja posmatraču, dok mu kostur na uho svira violinu. Figura samrtnog svirača ima ulogu tumača moralizatorske opomene o prolaznosti života, ali se na osnovu njegovog, kao i slikarevog osmeha, može zaključiti da se ova prolaznost tumači u pretežno hedonističkom ključu − govori o uzaludnosti, prolaznosti i tragičnoj iluzornosti ljudskog življenja. Ako se ima u vidu Aleksićevo školovanje u Minhenu izvesno je da je na pojavu ove teme uticalo veliko interesovanje slikara simbolističkog kruga za proučavanje sopstvenog lika. Sasvim slični modeli autoportreta sa simbolikom prolaznosti života prisutni su kod Aleksićevih savremenika u Minhenu − Arnolda Beklina i Lovisa Korinta. Stevan Aleksić spada među slikare u srpskoj istoriji umetnosti koji su često, u procesu samoispitivanja i autobiografske introspekcije, prikazivali životna raspoloženja na sopstvenom licu, transponujući ih likovnim sredstvima u raznovrsne i promišljeno građene umetničke kontekste. NJegovi autoportreti, na kojima prati svoj lik od najranije mladosti pa do pred kraj života, predstavljaju jednu od najobimnijih i najraznovrsnijih celina ovog žanra u srpskoj umetnosti. Autor teksta: msr Snežana Mišić, viši kustos Galerije Matice srpske

Milena Pavlović Barilli, Auto...

Autoportret je nastao 1929. nakon pohađanja Minhenske akademije. To je klasičan akademski portret. Na ovoj slici Milena je predstavila sebe, okrenutu posmatrču, kao jednostavnu devojku u slikarskoj kecelji. Kratko podšišane kose, lice joj je pažljivo slikano, a naglašene su krupne, tamne,bademaste oči. Zaustavljenim trenutkom dominira težnja za mirom i spokojstvom. Boja je naneta lako u suptilnom nijansiranju smeđeg, crnog i sivog tonaliteta sa srebrnastim odsjajem. Svedena je na njen osećaj za valersku gradaciju. Potez je širok, oslobođen, nanet sa više temperamenta i neposrednosti. Milena je bila visoka brineta, privlačna i šarmantna. Graciozna, elegantna, često ekstravagantna, neobično svoja. Žena koja je duboko u sebi shvatila da „ovaj svet sanak je“.

Stefan Tenecki, AUTOPORTRET, o...

Autoportret Stefana Teneckog zauzima istaknuto mesto u istoriji srpske likovne umetnosti XVIII veka. Svojim visokim likovnim vrednostima pokazuje da je Tenecki bio slikar izuzetnih tehničkih kvaliteta koji je u potpunosti vladao slikarskim zanatom. Mnogo značajnije je što ovaj prvi poznati autoportret u srpskom slikarstvu ukazuje na visok nivo samosvesti umetnika spremnog da prihvati i primeni ideje aktuelnog evropskog slikarstva. Kao ukrajinski đak, obučen u slikarskoj radionici Kijevopečerske lavre, Stefan Tenecki je bio jedan od glavnih predstavnika barokizirane varijante ukrajinskog slikarstva koja je početkom druge polovine XVIII veka imala odlučujući uticaj na dalji razvoj i modernizaciju srpske umetnosti na teritoriji nekadašnje Habzburške monarhije. Autor teksta: msr Snežana Mišić, viši kustos Galerije Matice srpske

Aleksandra (Beba) Božić, Aut...

Konstantin (Kosta) Josipović,...

Živko Stojsavljević, Ribari,...

Daniel Glid, Beogradski autopo...

Stevan Markuš, Bez naziva, 19...

Milić Stanković – Milić o...

Stevan Aleksić, Slikar sa svo...

Stevan Aleksić je rođen u Aradu 1876. u slikarskoj porodicu (otac Dušan i deda Nikola su takođe bili slikari). Osnovnu i građansku školu je završio u Aradu. Godine 1895. g odlazi u Minhen i uči u školi kod Hajnriha Knira, uglednog slikara i likovnog pedagoga, poreklom iz Pančeva. Upisuje potom Akademiju gde mu je profesor Nikolas Gizis. Otac mu umire 1900. pa on prekida studije u Minhenu i odlazi u Modoš gde je porodica došla iz Arada. Tamo se ženi učiteljicom Stefanijom Lukić. Prilično vremena je proveo dovršavanju i popravljanju očevih i dedinih ikonostasa (u selu Deski, u Aradu...) Radi zidno slikarstvo i ikonostase u Čakovu, Temišvaru, Vukovaru, u Sabornoj crkvi u Novom Sadu, u katoličkoj crkvi u Žigmonfalvi (Lukićevu), u crkvi u Modošu, u Preobraženskoj crkvi u Pančevu, u Gradnuličkoj crkvi u Zrenjaninu.... Otvara atelje u Modošu a njegovi učenici su bili Slavko Gigić, Vasa Poporišac, Janoš Ajh. Portretiše skoro ceo Modoš (seljake, sveštenike, profesore, trgovce...) Odlike njegovog slikarstva: sam traži svoj slikarski stil i izraz. Na ikonama gde se nije pridržavao šablona, dolazi do izražaja njegov pravi talenat. Njegovo slikarstvo je neka vrsta prelaza od akademizma u impresionizam. Slika impresionističkom tehnikom, ali mu boje nisu impresionističke. Udaljen je od avangardnih tokova razvoja srpske umetnosti. Uradio je preko 200 štafelajnih slika, više od 20 crkvenih objekata sa mnoštvom zidnih slika i ikona...Jedan je od prvih predstavnika secesije kod nas i to onog njenog krila obojenog literaturom i mitom karakterističan za Nemačku. Životom i radom je bio vezan za pogranično područje Austro-ugarske monarhije, bez mnogo kontakata sa Beogradom. Stalno teži monohromiji; u njegovoj paleti preovlađuju varijacije sive i smeđe boje sa po nekim kolorističkim akcentima. Umro je 1923. u Modošu. Stefanija Aleksić je poklonila slikarevu zaostavštinu (slike, crteže i dokumenta) Narodnom muzeju u Zrenjaninu. Podatke dostavila: Olivera Skoko, viši kustos-istoričar umetnosti, rukovodilac Likovne zbirke Narodnog muzeja Zrenjanin

Ivan Radović, Autoportret sa ...

Olja Ivanjicki, Olja sa hermel...